Atak na więzienie w Kielcach, przeprowadzony w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 roku, był jedną z najbardziej spektakularnych akcji antykomunistycznego podziemia w powojennej Polsce. Operację zorganizowały oddziały Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ) oraz Armii Krajowej, dowodzone przez Antoniego Hedy, pseudonim „Szary”. Celem było uwolnienie około 350 więźniów politycznych, w tym żołnierzy podziemia niepodległościowego, przetrzymywanych przez komunistyczne władze. Akcja zakończyła się pełnym sukcesem – uwolniono wszystkich więźniów bez większych strat wśród partyzantów. Wydarzenie to było nie tylko dowodem odwagi i determinacji podziemia, ale także aktem sprzeciwu wobec brutalnych represji i terroru stosowanego przez władze komunistyczne. Mimo sukcesu, atak przyciągnął uwagę UB i NKWD, które nasiliły represje w regionie. Do dziś akcja ta pozostaje symbolem walki o wolność w powojennej Polsce.